Ο νόμος 4488/17 «Συνταξιοδοτικές ρυθμίσεις Δημοσίου και λοιπές ασφαλιστικές διατάξεις, ενίσχυση της προστασίας των εργαζομένων, δικαιώματα ατόμων με αναπηρίες και άλλες διατάξεις» περιλαμβάνει σειρά άρθρων για την προστασία και τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρίες.
Στο Άρθρο 23 «Απασχόληση λόγω ψυχικών παθήσεων» προβλέπονται τα εξής:
1.α. Γενικές και ειδικές διατάξεις που προβλέπουν διακοπή ή περικοπή της σύνταξης αναπηρίας ή της σύνταξης λόγω θανάτου και των προνοιακών ή άλλων επιδομάτων όταν ο δικαιούχος αναλαμβάνει εργασία ή αυτοαπασχολείται, δεν έχουν εφαρμογή στους δικαιούχους που πάσχουν αναπηρίας, η οποία οφείλεται σε ψυχική πάθηση ή νοητική υστέρηση ή συμπαθολογία ψυχικής πάθησης και νοητικής υστέρησης, με ποσοστό 50% και άνω, εφόσον η ανάληψη μισθωτής απασχόλησης ή η αυτοαπασχόληση ενδείκνυται για λόγους ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης και κοινωνικής επανένταξης και η κρίση αυτή πιστοποιείται με γνωμάτευση μονάδας ψυχικής υγείας, η οποία θα ισχύει για τρία (3) έτη, του αντίστοιχου Τομέα Ψυχικής Υγείας, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο ν. 2716/1999 (Α΄ 96).
β. Η ανάληψη μισθωτής απασχόλησης ή η αυτοαπασχόληση των ανωτέρω προσώπων για λόγους ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης και κοινωνικής επανένταξης, δεν επηρεάζει την σχετική κρίση αξιολόγησης αναπηρίας περί ανικανότητας για κάθε βιοποριστική εργασία, κατά τη διαδικασία πιστοποίησης αναπηρίας από τα ΚΕΠΑ.
2. Η περίπτωση α΄ της παραγράφου 1 δεν εφαρμόζεται σε συνταξιούχους που αναλαμβάνουν μόνιμη ή με σχέση ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου εργασία σε φορέα της Γενικής Κυβέρνησης.
3. Οι συνταξιούχοι της παραγράφου 1 υποχρεούνται πριν αναλάβουν εργασία ή αυτοαπασχοληθούν να το δηλώσουν στον ΕΦΚΑ, στο ΕΤΕΑΕΠ και στις αρμόδιες υπηρεσίες πρόνοιας.
4. Με απόφαση του Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης μπορεί να καθορίζεται κάθε λεπτομέρεια εφαρμογής του παρόντος άρθρου.
Το παραπάνω άρθρο αποτελεί την πλήρη αποδοχή του αιτήματος Θεσμικής αλλαγής της ΠΟΣΟΨΥ, της ΠΟΚοιΣΠΕ και της ΠΕΨΑΕΕ, που με σειρά εγγράφων και παραστάσεων είχαν απαιτήσει να καταργηθούν οι διατάξεις που προέβλεπαν την διακοπή των επιδομάτων πρόνοιας και των συντάξεων των ψυχικά πασχόντων σε περίπτωση απασχόλησης ή την παρακράτηση μέρους της σύνταξης (όπως προέβλεπε ο πρόσφατος νόμος 4387/16) γιατί αυτές οι διατάξεις δημιουργούσαν εμπόδια στην πρόσβαση των ψυχικά πασχόντων στην αγορά εργασίας και λειτουργούσαν ως αντικίνητρο εργασίας ειδικά για τους ψυχικά πάσχοντες. Το αίτημα είχε και την στήριξη της ΕΣΑμεΑ.
Το κείμενο και η τεκμηρίωση της αναγκαιότητας της διάταξης προέκυψαν από τη μελέτη που είχε εκπονήσει η ΠΕΨΑΕΕ με την συμμετοχή και άλλων φορέων και ΚοιΣΠΕ που συμμετείχαν στο Πρόγραμμα Γέφυρες Απασχόλησης από το Υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης για την διεύρυνση της πρόβλεψης που υπήρχε στο Ν. 2716/99, στο Ν. 4019/11, στο Ν. 43317/15 και στον Ν. 4430/16. για τη διατήρηση των προνοιακών επιδομάτων και των συντάξεων, όπως στους εργαζόμενους ψυχικά πάσχοντες στους ΚοιΣΠΕ και τις ΚοινΣΕπ, αντίστοιχα και στους εργαζόμενους ψυχικά πάσχοντες στην ελεύθερη αγορά, στο πλαίσιο της διευκόλυνσης της επαγγελματικής επανένταξης των ψυχικά πασχόντων και στην ελεύθερη αγορά.
Στη διαμόρφωση του άρθρου συνέβαλλαν σημαντικά επίσης η νομικός κ. Μαρία Μητροσύλη ως πρόεδρος της Επιτροπής προστασίας των δικαιωμάτων των ψυχικά πασχόντων και ο ψυχίατρος κ. Δημήτρης Πλουμπίδης ως πρόεδρος της Ελληνικής Ψυχιατρικής Εταιρίας καθώς επίσης και μια σειρά επιστημονικών εμπειρογνωμοσυνών που είχαν συντάξει διάφοροι νομικοί για λογαριασμό της ΠΟΣΟΨΥ. Την ευθύνη για την σύνταξη της παραπάνω διάταξης είχαν οι συνεργάτες του Υφυπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης κ. Τάσου Πετρόπουλου και της Γενικής Γραμματέως Κοινωνικών Ασφαλίσεων κ. Στέλλας Βρακά και που υποστηρίχθηκαν και από το Νομικό Γραφείο του Πρωθυπουργού.
Η αλλαγή αυτή αποτελεί ένα σημαντικό βήμα για την κατάργηση όλων των φραγμών στην πρόσβαση των ψυχικά πασχόντων στην αγορά εργασίας και μια επιπλέον προσπάθεια για την κατάργηση του στιγματιστικού «ανίκανος προς πάσα εργασία» από τα πιστοποιητικά αναπηρίας και τις συνταξιοδοτικές παροχές και σε συνδυασμό με την θέσπιση νέου πλαισίου προσλήψεων των Ατόμων με Αναπηρία στο Δημόσιο μέσω ΑΣΕΠ.
Με το άρθρο 25 «Ανακατανομή ποσοστών ειδικών κατηγοριών στο σύστημα προσλήψεων του Ν. 2190/1994» του νόμου 4440/2016, «Ενιαίο Σύστημα Κινητικότητας στη Δημόσια Διοίκηση και την Τοπική Αυτοδιοίκηση, υποχρεώσεις των προσώπων που διορίζονται στις θέσεις των άρθρων 6 και 8 του ν. 4369/2016, ασυμβίβαστα και πρόληψη των περιπτώσεων σύγκρουσης συμφερόντων και λοιπές διατάξεις». όπου προβλέπεται ότι το 10% των προσλήψεων θα καλύπτεται από άτομα με αναπηρία με πιστοποιημένο ποσοστό αναπηρίας από τα ΚΕΠΑ άνω του 50% και το 5% από συγγενείς τους αλλάζει τελείως το πλαίσιο απασχόλησης των ψυχικά πασχόντων και δίνουν νέες ευκαιρίες ένταξης στην αγορά εργασίας.
Άρθρο 25 ν. 4369/16 «Ανακατανομή ποσοστών ειδικών κατηγοριών στο σύστημα προσλήψεων του Ν. 2190/1994»
γ) Ποσοστό δέκα τοις εκατό (10%) των προκηρυσσόμενων θέσεων τακτικού προσωπικού και προσωπικού με σύμβαση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου, των κατηγοριών ΠΕ, ΤΕ, ΔΕ και ΥΕ κατά Περιφερειακή Ενότητα, φορέα και κλάδο ή ειδικότητα καλύπτονται από άτομα με αναπηρία, με ποσοστό αναπηρίας πενήντα τοις εκατό (50%) τουλάχιστον, όπως διαπιστώνεται από τις υγειονομικές επιτροπές του ΚΕΠΑ.
δ) Ποσοστό πέντε τοις εκατό (5%) των προκηρυσσόμενων θέσεων τακτικού προσωπικού και προσωπικού με σύμβαση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου, των κατηγοριών ΠΕ, ΤΕ, ΔΕ και ΥΕ κατά Περιφερειακή Ενότητα, φορέα και κλάδο ή ειδικότητα καλύπτονται από όσους έχουν τέκνο, αδελφό ή σύζυγο, καθώς και από τέκνα ατόμων με αναπηρία με ποσοστό αναπηρίας εξήντα επτά τοις εκατό (67%) και άνω, εξαιτίας βαριών ψυχικών και σωματικών παθήσεων, όπως διαπιστώνεται από τις υγειονομικές επιτροπές του ΚΕΠΑ. Κατ’ εξαίρεση όταν τα άτομα πάσχουν από νοητική στέρηση ή αυτισμό, για την παροχή της προστασίας απαιτείται ποσοστό αναπηρίας τουλάχιστον πενήντα τοις εκατό (50%). Η άσκηση του δικαιώματος προστασίας από ένα δικαιούχο μιας οικογένειας (γονείς, τέκνα, συζύγους, αδελφούς) αποκλείει τους υπόλοιπους.